Auteur: Erik Versluis, fysiotherapeut
Gepubliceerd op 23-04-2021
Geactualiseerd op 25-01-2023
⏱ Leestijd 10 minuten

Behandeling peesontsteking schouder

Peesontstekingen komen veel voor. Zo’n 80% van onze schouderklachten is pees- of slijmbeurs gerelateerd.

De behandeling van een schouderpeesontsteking vraagt om expertise en geduld. De behandeling kan bestaan uit relatieve rust, fysiotherapie, injecties en in uitzonderlijke gevallen een operatie.

Wat is nu precies een peesontsteking? Wat zijn de klachten? Hoe verloopt het herstel en wat is de beste behandeling?

Wat is een pees?

Een pees is een strengvormige of platte weefselstructuur en is wit van kleur.

Pezen vormen de verbinding tussen onze spieren en botten. Als de spier samentrekt wordt de kracht overgebracht op de pees en vervolgens op het bot. Zo komen de bewegingen van onze gewrichten tot stand. Het is dan voor te stellen dat als de pees beschadigd of zelf gescheurd is dit gevolgen heeft voor ons bewegen.

Anatomie van de pees

Een pees bestaat uit een grote verzameling samengebundelde vezels (zie het plaatje van een microscopische dwarsdoorsnede). Vergelijk het uiterlijk maar met een pak spaghetti. Al deze vezels zijn samengepakt in bundels en worden als een soort ‘jasje’ omgeven door bindweefsel.

Pezen zijn zeer sterk en kunnen enorme krachten opvangen, veel meer dan een spier. Zo is bekend dat de achillespees meer dan 500 kg belasting kan verdragen.

Peesletsels komen we op jonge leeftijd nauwelijks tegen. Als we ouder worden neemt de sterkte echter af waardoor de risico’s op een peesontsteking toenemen.

Wat is een peesontsteking?

Een peesontsteking is een reactie van het lichaam op overbelasting en beschadiging. Dit kan pijn in rust en tijdens het bewegen geven.

Ook zwelling, roodheid en warmte zijn symptomen die bij een peesontsteking horen. Bij de schouder zijn deze echter niet of nauwelijk waar te nemen. Dit komt omdat de schouderpezen diep in de schouder liggen en door een grote schouderspier bedekt worden. Een peesontsteking is met echografie wel goed in beeld te brengen.

Is een peesontsteking schadelijk?

Een peesontsteking is niet schadelijk. Het is zoals gezegd een normale lichaamsreactie. Ontstekingen worden nog wel eens verward met een infectie. Dit treedt echter op als een bacterie, virus, parasiet of schimmel ons lichaam binnendringt. Dit kan tot een zweer of koorts leiden en vereist behandeling met medicijnen.

Oorzaak schouderpees-
ontsteking

Overbelasting/trauma

Peesontstekingen kunnen ontstaan door langdurige overbelasting. Voorbeelden zijn intensieve sporttraining, veel (muis)werk achter de computer, klussen of in de tuin werken.

Vaak zijn het activiteiten die we niet gewend zijn dagelijks te doen. In tegenstelling tot onze spieren kunnen onze pezen na inspanning minder snel herstellen.

Dit geldt met name als we ouder worden. De peessterkte neemt door overbelasting tijdelijk af en maakt de structuur minder sterk.

Ook een val op de schouder of spierverrekking kan tot een peesontsteking leiden.

Kalk

Een belangrijke oorzaak van een chronische peesontsteking op latere leeftijd is kalkophoping. Dit zien we meestal boven de 40 jaar. Meer over deze aandoening kun je lezen in ‘peesverkalking van de schouder’. 

Auto-immuunziekten

Bij mensen met een auto-imuunziekte (waarbij het lichaam het eigen immuunsysteem aanvalt) kunnen pees- en slijmbeursontstekingen spontaan ontstaan. Dit wordt in de regel met sterke ontstekingsremmers behandeld.

Voorkomen schouderpees-
klachten

Peesklachten kunnen we niet voorkomen. Zeker als we ouder worden lopen we meer risico. We kunnen de kans wel verkleinen door bijvoorbeeld een training rustig op te bouwen of schouderbelastende activiteiten af te wisselen of , over meerdere dagen te verdelen.

Dus niet uren of dagen achtereen dezelfde klus of sporttraining doen. Daarnaast is het belangrijk optredende pijnklachten te respecteren. Probeer niet door de pijn heen te bewegen.

Kenmerken schouderpees-
ontsteking

Symptomen van een schouderpees
ontsteking kunnen zijn;  pijn in rust en tijdens het optillen van de arm. Als de pees flink geïrriteerd is kun je hier ook ’s nachts hinder van ondervinden.

Diagnose schouderpees-
ontsteking

Door middel van lichamelijk onderzoek kunnen we de schouderspieren en pezen testen op pijn en functie. Een ontstoken schouderpees geeft pijn bij het heffen van de arm of aanspannen tegen weerstand.

Om de toestand van de pezen nog beter te kunnen beoordelen hebben we beeldvormend onderzoek nodig. Dit kan met echografie. Echografisch onderzoek is makkelijk en snel toegankelijk.

We zien deze vorm van diagnostiek dan ook steeds meer in de fysiotherapie praktijk. Ook fysiotherapie Middenweg beschikt over een modern echosysteem.

Echografie bij peesklachten

Met echografie kunnen we de diverse weefselstructuren goed op hun conditie beoordelen. De door ontsteking veroorzaakte peeszwelling kunnen we beoordelen en meten. Ook kalk in de schouderpees is goed in beeld te brengen.

Voorkomen schouderpees-
ontsteking

Helemaal voorkomen kun je een schouderpeesontsteking niet. Maar je kunt wel het risico verkleinen.

Blijf lichamelijk flink actief. Bouw in geval van sport je training rustig op en zorg voor voldoende hersteldagen. Zeker als de schouder gevoelig na de training of inspanning is.

Als je niet gewend bent om intensief te klussen of tuinieren kan spreiding van deze activiteiten over meerdere dagen verstandig zijn.

Voor sporters geldt dit voor de soort training. Dus na een schouder-
belastende training een aantal dagen rust aanhouden of andere spiergroepen trainen, bijvoorbeeld de benen.

Behandeling schouderpees-
ontsteking

Bij de behandeling van een schouderpeesontsteking moet naar meerdere zaken worden gekeken. Een peesontsteking is in de meeste gevallen het gevolg van overbelasting. Het peesweefsel is meer belast dan normaal en heeft onvoldoende tijd rust gekregen te herstellen. Rust en ontzien van de pees is dan het eerste advies.

Rust

Totale rust is overigens niet nodig. Je kunt je schouder en arm gewoon belasten maar probeer dit binnen de pijngrens te doen. Dit wordt relatieve rust genoemd.

Injecties

Herstel van een peesontsteking kan langzaam verlopen, zeker bij ouderen. Is er binnen 12 weken geen verbetering optreden en de pijn nog aanwezig, dan kan een injectie helpen.

Deze injectie bestaat uit een ontstekingsremmend medicijn. Dit wordt in de buurt van de ontsteking toegediend.

Na 12 weken wordt injectietherapie meestal afgeraden. Er is namelijk geen wetenschappelijk bewijs dat dit tot blijvende verbetering leidt.

Een injectie neemt de oorzaak van de peesontsteking trouwens niet weg. Het herstel van functie kan weken tot soms maanden in beslag nemen.

Na een injectie is de pees gedurende weken minder sterk. Je dient je schouder in deze periode dan ook te ontzien. Vermijdt het liefst alle bewegingen die voor de injectie pijnlijk waren.

Bijwerkingen injecties

Er  doen veel negatieve verhalen de ronde over injecties. De pezen zouden verder beschadigen of zelfs oplossen. Dit is niet juist. Tot maximaal 3 injecties per jaar hebben geen aantoonbare gevolgen voor de peeskwaliteit.

In geval van terugkerende klachten moet wel goed beoordeeld worden wat de oorzaak hiervan zou kunnen zijn.

Oefeningen bij schouderpeesontsteking

Bij terugkerende klachten kan er sprake zijn van spier-peeszwakte of verkeerd bewegen van de schouder.
In dat geval is een oefenprogramma te adviseren. Deze kan zich richten op verbeteren van spierzwakte of kwaliteit van bewegen.

Het type oefenprogramma is onder andere afhankelijk van de doelen en wensen van de patiënt. Wordt er bijvoorbeeld een bovenhandse sport beoefend of schouderbelastend werk gedaan?

Er is duidelijk wetenschappelijk bewijs dat een oefenprogramma een goede kans op herstel biedt. Het programma dient wel aan een aantal voorwaarden te voldoen.

• Er mag 1-2 dagen na oefenen geen toename van pijn ontstaan. Pijn belemmert namelijk de opbouw van spierfunctie en schouderbeweeglijkheid.
• Het programma dient rustig opgebouwd te worden.
• De oefeningen moeten uiteindelijk een functioneel karakter hebben. Oefen dus schouder- en armbewegingen die voorheen pijnlijk en beperkt waren.
• Houdt rust als de schouder een dag later nog pijnlijk van de training is. Of doe de volgende dag niet dezelfde schouderoefeningen. Dit mag als er geen napijn is ontstaan.

Fysiotherapie Middenweg hanteert 3 fasen in het oefentraject. Bij afname van pijn en goede controle over de uitvoering kan de volgende fase gestart worden.

• Oefeningen slijmbeurs en peesontsteking fase 1.
• Oefeningen slijmbeurs en peesontsteking fase 2.
• Oefeningen slijmbeurs en peesontsteking fase 3.

Mitella bij een peesontsteking

Vaak wordt mij gevaagd of een mitella zinvol is. Ik ben van mening dat dit geen toegevoegde waarde heeft. We zien zelfs na peesoperaties dat patiënten zonder een mitella sneller herstellen.

Het is belangrijk de schouder te blijven bewegen binnen de pijngrenzen. Dit om te voorkomen dat de schouderfunctie in conditie gaat afnemen of mogelijk gaat verstijven.

Één uitzondering wil ik maken. Dit zijn de heftige schouderklachten door een acute slijmbeursontsteking. Dit treedt op als kalk vanuit de schouderpees in de slijmbeurs doorbreekt.

De schouder dient in dit geval een aantal dagen rust te krijgen en niet belast te worden. Een mitella en goede pijnstilling kan dan veel pijnverlichting geven.

Koude of warmte bij een schouderpeesontsteking?

Ook dit is een vraag die veel in de praktijk gesteld wordt. We weten dat warmte ontspanning van pijnlijke stijve spieren kan geven. Het toedienen van ijspakkingen of compressen kan de pijn tijdelijk verminderen.

Zowel warmte als koude therapie heeft geen aantoonbaar positief effect op peesherstel. Pas het toe als je je er prettig bij voelt. Kwaad kan het namelijk niet.

Herstelduur schouderpees-
ontsteking

Het herstel van van pijn en functie kan enkele weken tot maanden duren. Pezen zijn structuren die van nature trager herstellen dan bijvoorbeeld een spier.

Er zijn omstandigheden die het herstel negatief kunnen beïnvloeden. Zo weten we dat diabetes of andere auto-immuunziekten zoals reuma, sneller peesklachten kunnen ontwikkelen. Het herstel gaat bij deze groep langzamer.

Roken, slechte voeding, stress, slecht slapen en weinig bewegen heen een aantoonbaar negatieve invloed op het peesherstel. Al deze factoren dienen in de revalidatie/behandeling besproken te worden.

Over het algemeen kan binnen een jaar weer een goede schouderfunctie worden bereikt.