Auteur: Erik Versluis, fysiotherapeut
Gepubliceerd: 23-04-2023
⏱ Leestijd: 5 minuten
Revalidatie na een Bankartoperatie
Als de schouder uit de kom gaat dan kan er een scheur in de kraakbeenring van de gewrichtskom (labrum) en gewrichtskapsel ontstaan. Dit wordt een ‘Bankart letsel’ genoemd. Door middel van een ‘Bankart operatie’ worden deze structuren weer vastgehecht.
Revalidatie na een Bankart operatie is noodzakelijk om de schouderfunctie weer zo optimaal mogelijk te laten herstellen. De behandelduur kan verschillen van enkele maanden tot meer dan een half jaar. Dit wordt onder andere bepaald door de zwaarte van het werk of het type sportbeoefening.
Wat is een Bankart operatie?
De Bankart operatie is vernoemd naar de Britse chirurg Arthur Bankart. Deze operatiemethode wordt uitgevoerd als de schouder vaak uit de kom (dreigt) te gaan. Het uit de kom gaan van de schouder wordt ook wel een ‘schouderluxatie’ genoemd.
Bij een schouderluxatie schiet de schouderkop met kracht langs de rand van de schouderkom. Hierbij kan de kraakbeenring van de schouderkom (labrum) en een deel van het schouderkapsel scheuren en los gaan zitten.
Door middel van een kijkoperatie (arthroscopie) hecht de orthopedisch chirurg het losliggende labrum en schouderkapsel weer terug op de rand van de gewrichtskom. Op deze manier wordt de natuurlijke stabiliteit van de schouder weer hersteld.
Functie van het labrum
Het labrum is een ring van kraakbeen die op de schouderkom ligt. De functie van het labrum is het oppervlak van de kleine, ondiepe schouderkom te vergroten.
Door het labrum kan de schouderkop zo beter op de plaats worden gehouden. Zonder deze kraakbeenring zou de schouderkop namelijk makkelijk uit de kom kunnen schieten.
Een illustratie van het schoudergewricht en het labrum zie je hieronder afgebeeld.
Schouder uit de kom
Onze schouder is een erg beweeglijk gewricht. Deze kan uit de kom gaan bij zeer lenige mensen of tijdens een trauma, zoals een val op de schouder. Bij de meeste schouderluxaties schiet de schouder naar voren en beneden. Dit wordt de anterieure schouderluxatie genoemd.
Klachten bij labrumletsels
Mensen met een labrumletsel van de schouder klagen over pijn bij bovenhandse activiteiten. Ze kunnen het gevoel ervaren alsof de schouder uit de kom gaat.
Andere klachten zijn; ervaren van een klikkend gevoel, uitstralende pijn in de arm tijdens het heffen, minder kracht en, onzeker zijn bij schouderbelastende activiteiten.
Revalidatie na Bankart operatie
De Bankart operatie is slechts één onderdeel van de behandeling. Fysiotherapie is van belang om de schouderfunctie weer op een goed niveau van beweeglijkheid, kracht en coördinatie terug te brengen.
Het is van belang dat onze dagelijkse armfuncties zoals heffen, reiken, tillen en duwen na 3 maanden weer mogelijk zijn.
Na deze fase wordt bij sporters de schouderfunctie tot op sportniveau gerevalideerd. Dit vraagt wat meer tijd en kan wel 6 tot 8 maanden duren.
Fase 1: 0-6 weken na de operatie
Deze fase staat in het teken van pijnbestrijding en herstel van het operatiegebied. De schouder moet daarom 4 tot 6 weken in een armsling geïmmobiliseerd worden. Het operatief gehechte labrum en kapsel moet namelijk weer goed vastgroeien.
Kaspsel en Marum worden belast bij hef- en naar buitengerichte draaibewegingen (exorotatie). Deze bewegingen moeten in deze periode dan ook vermeden worden.
In fase 1 mag de schouder in beperkte richtingen gemobiliseerd (beweeglijk gemaakt) worden. Er worden lichte spieroefeningen voor schouder- en schouderblad spieren uitgevoerd.
Maar ook de elleboog- en onderarmspieren mogen geoefend worden. Tijdens de oefeningen mag de sling afgedaan worden.
De schouder kan in deze fase nog wel pijnlijk zijn. Pijnmedicatie, ijs en rustig bewegen kunnen de symptomen verminderen.
Huiswerk oefeningen voor fase 1
Fase 2: 7-12 weken na de operatie
Een mooi moment, de sling mag af. Je mag in deze fase je arm echter nog niet volledig belasten. Zo moet het ver naar buiten draaien (exorotatie) en boven je hoofd brengen van je arm nog even vermeden worden
Er wordt in deze fase toegewerkt naar volledig herstel van je schouderbeweeglijkheid. Zo wordt er geoefend op het kunnen hervatten van je normale dagelijkse activiteiten. Sport en bovenhandse activiteiten zoals schilderen en boven het hoofd tillen zijn in deze fase nog niet toegestaan.
Huiswerkoefeningen voor fase 2
Fase 3: 3-6 maanden na de operatie
In deze fase ligt het accent op volledig herstel van je schouderfunctie. Bij een voorspoedige voortgang mag je al je dagelijkse activiteiten weer uitvoeren. Ook sport is weer mogelijk als je schouderfunctie dit natuurlijk toelaat.
Grote rekkrachten op de schouder zoals bij werpen en krachttraining (Lat pull down in de nek, Military Press en dumbell fly’s) moeten gedoseerd uitgevoerd te worden.
Na 6 maanden zijn er in principe geen beperkingen meer. Bij volledig herstel van de schouderbeweeglijkheid en (snel)kracht mogen alle sporten weer hervat worden.
Huiswerkoefeningen voor fase 3
Complicaties na Bankartoperatie
Na een Bankartoperatie kan de schouder soms gedeeltelijk of zelfs volledig verstijven. Dit wordt een ‘frozen shoulder’ genoemd. Dit is een onschuldige complicatie die vanzelf weer hersteld. Wel kan dit de revalidatieduur met enige maanden vertragen.
Wat zijn de ervaringen?
De ervaringen na een Bankart operatie zijn in het algemeen goed. Na 6 maanden kunnen de meeste mensen kunnen hun dagelijkse activiteiten en sport weer volledig hervatten.
8,5 % van de geopereerde patiënten klaagt echter weer over instabiliteit. Dit wordt met name gezien bij personen onder de 20 jaar met een heel beweeglijke schouder.
Bij herhaaldelijk schouderluxaties kunnen de schouderkop en kom beschadigen. Dit worden respectievelijk Hill Sachs en glenoid letsels genoemd. Deze letsels kunnen de kans op nieuwe luxaties vergroten en moeten met een ander soort operatie behandeld worden.