Auteur: Erik Versluis, fysiotherapeut
Gepubliceerd op 27 maart 2019
⏱ Leestijd 6 minuten

Peesverkalking in de schouder

Kalk in de schouder kan aanhoudende of terugkerende schouderklachten veroorzaken.

De kans hierop neemt toe na het 40e levensjaar. Schouderklachten door kalkvorming kunnen variëren van lichte, wisselende klachten tot zeer heftige schouderpijn.

In dit artikel lees je meer over de diagnose, behandeling en het herstel.

Kalk in de schouderpees

Peesverkalking in de schouder, ook wel ‘tendinitis calcarea’ genoemd, is een ontsteking van de schouderpees door opgehoopte kalk. Deze kalk bestaat uit calciumkristallen (zouten) die in de loop van de tijd samensmelten tot een vaste massa.

Calcium is essentieel voor ons lichaam. Het vormt bijvoorbeeld de grondstof voor ons gebit en skelet. Je kunt de structuur van kalk in de schouderpees vergelijken met uitgedroogde tandpasta.

Ontstaan van kalkvorming

Kalkvorming in de schouderpezen ontstaat vermoedelijk door ‘degeneratie’, het ouder worden van de pees. Dit kan beginnen vanaf het 40e levensjaar. Ook langdurige overbelasting kan leiden tot kalkvorming.

De ontwikkeling van kalk verloopt in 3 fasen:

• Formatie / groei fase: Kalk groeit geleidelijk in omvang.
• Rustfase: Kalk heeft een vast volume bereikt en kan drukverhoging in de pees geven, wat tot wisselende klachten leidt.
• Oplosfase: Kalk lost op en neemt in omvang af, wat geleidelijk of acuut kan gebeuren en soms hevige pijn veroorzaakt.

Klachten bij kalk in de schouder

Als de hoeveelheid kalk in de pees toeneemt kan dit leiden tot zwelling van de schouderpezen en druk op de slijmbeurs. Dit veroorzaakt pijn bij het heffen van de arm. Dit treedt vaak op als de arm horizontaal geheven is.

De pijnklachten kunnen flink toenemen als de kalk gaat oplossen. Dit kan geleidelijk gebeuren met wisselende klachten, of acuut waarbij de kalk in de slijmbeurs doordringt. Dit leidt tot een hevige en zeer pijnlijke slijmbeursontsteking.

Het oplossen van de kalk in de slijmbeurs is een natuurlijk proces en vormt de inleiding van het herstel. In de slijmbeurs bevinden zich namelijk cellen die het kalkmateriaal als het ware verteren. Het lichaam ontdoet zich dus op een natuurlijke wijze van de kalk. Na een aantal dagen neemt de pijn af en treedt geleidelijk herstel van de schouderfunctie op.

Kalk in de schouder hoeft overigens niet altijd tot klachten te leiden. Bij veel personen verloopt het ontstaan én verdwijnen zonder symptomen. Hier is geen duidelijke verklaring voor te vinden.

Diagnose ‘kalk in de schouder’

De diagnose is eenvoudig te stellen met behulp van een röntgenfoto of echografisch onderzoek.  Bij sommige mensen is het zelfs van buitenaf zichtbaar in de vorm van een bult (zie foto).

Behandeling peesverkalking.

Bij aanhoudende klachten zijn er meerdere behandelmogelijkheden.

1. Oefeningen bij peesverkalking

Door een verkeerde lichaamshouding of verkeerd bewegen van de schouder- en schouderbladspieren kan kalk in de pees onnodig veel belast worden. Dit kan tot overmatige irritatie van de pezen en slijmbeurs leiden.

Een correcte houding, spierfunctie training en kwalitatief goed leren bewegen kan de irritatie verminderen.

Fysiotherapie Middenweg deelt de oefeningen in in 3 fasen.

• Fase 1 Pijnlijke fase.
• Fase 2 Minder pijnlijke fase met geleidelijk herstel van armfunctie
• Fase 3 Pijnklachten staan op de achtergrond. Focus op dagelijkse bewegingen.

Bij alle fasen kan er geoefend worden. De zwaarte en type oefening is afgestemd op de pijn en schouderfunctie van dat moment.

Fase 1 oefeningen

Fase 2 oefeningen

Fase 3 oefeningen

2. Injecties in de slijmbeurs

Een cortisone injectie in de slijmbeurs kan geadviseerd worden als de pijnklachten aanhouden. Cortisonen zijn krachtige ontstekingsremmers en kunnen de pijn snel verminderen. Het heeft echter geen invloed op het oplosproces van de kalk.

3. Shockwave therapie (ESWT)

Shockwavetherapie wordt de laatste jaren steeds meer door artsen en fysiotherapeuten toegepast.

Deze behandelvorm vindt zijn oorsprong in de niersteenvergruizing en wordt nu ook toegepast in de behandeling van peesklachten. Met behulp van krachtige geluidsgolven wordt geprobeerd de kalk ‘zachter’ te maken zodat het makkelijker door het lichaam kan worden opgelost.

Er is wetenschappelijk bewijs dat dit bij juiste dosering en toepassing tot klachtenafname kan leiden. De behandeling kan wel als pijnlijk worden ervaren.

4. Echogeleid aanprikken van de kalk (barbotage)

Kalk kan echogeleid worden aangeprikt en met een zoutoplossing worden ingespoten. Dit wordt barbotage genoemd (zie foto).  De kalk wordt zachter en kan makkelijker door het lichaam worden opgenomen. Mijn ervaring is dat dit nog wel weken tot maanden kan duren.

5. Operatief verwijderen van de kalk

Operatief verwijderen van de kalk is de laatste en meest ingrijpende behandeling. Deze methode past men toe als de andere behandelmethoden niet helpen.

Door middel van een kijkoperatie maakt de orthopedisch chirurg een klein sneetje in de pees om vervolgens de kalk er uit de drukken of krabben. Een fraaie demonstratie vind je in de volgende video van orthopedisch chirurg Pol Huijsmans.

Samenvatting ‘peesverkalking in de schouder’

• Peesverkalking in de schouder kan na ons 40e levensjaar voorkomen of bij chronische overbelasting voorkomen
• Veroorzaakt vervelende maar onschuldige klachten.
• Kalk is een ophoping van calcium kristallen in ‘oudere’ of chronisch overbelaste pezen.
• Diagnose is te stellen met behulp van een röntgenfoto of echo.
• Behandelingen variëren van schouderfysiotherapie en injecties tot operatief ingrijpen.

Bron.

• The Shoulder, C. Rockwood and F. Matsen
• Calcific tendinitis of the rotator cuff; state of the art in diagnosis and treatment. J. Orthopaed Traumatol. (2016), J, Morolla et al.